Κάθε δάκτυλο του χεριού μας έχει δύο τένοντες, οι οποίοι συνδέουν τους μύες με τα οστά, επιτρέποντας την κίνησή τους. Οι τένοντες κινούνται μέσα σε έναν οστεοϊνώδη σωλήνα, το έλυτρο, που έχει κατά διαστήματα ενισχύσεις, υπό μορφή δακτυλίων, που λέγονται Pulley. Ο σωλήνας αυτός και οι ινώδεις δακτύλιοι του, προφυλάσσουν τον τένοντα από το να κάνει χορδή κατά την διάρκεια της κίνησης. Οι δακτύλιοι είναι 5 στον αριθμό και κατανέμονται κατά μήκος του δακτύλου. Ο πρώτος στη σειρά, λέγεται Α1 Pulley, ευρίσκεται στη βάση του δακτύλου και σε περίπτωση που για κάποιο λόγο παρουσιάσει φλεγμονή, πιέζει τους τένοντες και παρεμποδίζει την ολίσθησή τους.
Το δάκτυλο που παρουσιάζει με μεγαλύτερη συχνότητα στενωτική τενοντοελυτρίτιδα είναι ο αντίχειρας και φαίνεται πως οι γυναίκες είναι 3 φορές πιο πιθανό να την παρουσιάσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους σε σχέση με τους άντρες, ιδίως μετά τα 40 έτη. Είναι, επίσης, πιθανό να πάσχουν ταυτόχρονα περισσότερα από ένα δάκτυλα ή να συνυπάρχει και άλλο σύνδρομο, όπως αυτό του καρπιαίου σωλήνα ή η τενοντοελυτρίτιδα DeQuervain.
Παράγοντες που Μπορεί να Οδηγήσουν σε Στενωτική Τενοντοελυτρίτιδα
Γενικά, αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν στενωτική τενοντοελυτρίτιδα έχουν όσοι χρησιμοποιούν τα χέρια τους σε επαναλαμβανόμενες δυναμικές δραστηριότητες, οι οποίες δημιουργούν διαρκείς μικροτραυματισμούς στους τένοντες και τα περιβάλλοντα έλυτρα, όπως αυτοί που ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες ή κάνουν χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι μουσικοί, οι αθλητές που χρησιμοποιούν ρακέτα, ακόμα και οι μητέρες που κρατούν πολλές ώρες τα μωρά τους αγκαλιά ή όσοι κάνουν υπερβολική χρήση των τηλεχειριστηρίων των παιχνιδομηχανών.
Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος μπορεί να προκληθεί και από τραυματισμό και εμφανίζεται συχνότερα σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, παθήσεις του θυροειδούς, σακχαρώδη διαβήτη και υπέρταση.
Συμπτώματα της Στενωτικής Τενοντοελυτρίτιδας
- Πόνος στο δάκτυλο και στην παλάμη.
- Οίδημα, ευαισθησία και φλεγμονή στη βάση του δακτύλου.
- Εμφάνιση «οζιδίου» στο δάκτυλο που μπορεί να ψηλαφηθεί.
- Αίσθημα «κλειδώματος» σε λυγισμένη θέση με χαρακτηριστική εκτίναξη κατά την έκταση ενώ σε προχωρημένα στάδια παρατηρείται αδυναμία έκτασης και κάμψης του δακτύλου.
- Κριγμός κατά την κίνηση του πάσχοντος δακτύλου.
- Επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά από παρατεταμένη ακινησία, όπως μετά τον βραδινό ύπνο.
Διάγνωση της Στενωτικής Τενοντοελυτρίτιδας
Η επίσκεψη στον ορθοπαιδικό χειρουργό είναι αναγκαία όταν το οίδημα και ο πόνος δεν υποχωρούν, αν το δάκτυλο «κλειδώνει» και παρουσιάζει δυσκαμψία και αν παρατηρήσουμε αύξηση στη θερμοκρασία του, που είναι ένδειξη φλεγμονής.
Για τη διάγνωση της στενωτικής τενοντοελυτρίτιδας αρκεί η λήψη του ιστορικού του ασθενούς από τον ορθοπαιδικό χειρουργό και η κλινική εξέταση με ψηλάφηση.
Στα αρχικά στάδια του εκτινασσόμενου δάκτυλου υπάρχει ευαισθησία και άλγος στη βάση του δακτύλου στη παλάμη στην περιοχή του πρώτου δακτυλίου (Α1 pulley). Προοδευτικά η περαιτέρω ανάπτυξη της φλεγμονής, οδηγεί σε οίδημα και διόγκωση των τενόντων και του ελύτρου, στένωση στο έλυτρο και πάχυνση του τένοντα προ της στένωσης με αποτέλεσμα την εμπλοκή του δακτύλου, κυρίως όταν αυτό είναι σε κάμψη. Στην προσπάθειά μας να εκτείνουμε το δάκτυλο, η διόγκωση του τένοντα εισέρχεται βίαια στο κανάλι, με αποτέλεσμα την εκτίναξη του. Αυτή η διαδικασία συνήθως είναι επώδυνη, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που η εμπλοκή είναι ανώδυνη. Είναι χαρακτηριστική η επιδείνωση κατά τις πρωινές ώρες, όπως και η ανάγκη της βοήθειας του άλλου χεριού για να ανοίξει το δάκτυλο.
Απεικονιστικός έλεγχος με ακτινογραφία ή μαγνητική τομογραφία συνήθως δεν απαιτείται παρά μόνο σε περιπτώσεις που πρέπει να αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες του πόνου.
Συντηρητική Αντιμετώπιση της Στενωτικής Τενοντοελυτρίτιδας
Στις περισσότερες περιπτώσεις ακολουθείται συντηρητική θεραπεία:
- Ξεκούραση του χεριού και τοποθέτηση νάρθηκα για την ακινητοποίηση του δακτύλου.
- Λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
- Ήπιες ασκήσεις που θα βοηθήσουν στην επαναφορά της κινητικότητας του δακτύλου.
- Φυσικοθεραπεία
- Τοπική έγχυση κορτικοστεροειδούς.
Χειρουργική Αντιμετώπιση της Στενωτικής Τενοντοελυτρίτιδας
Στις περιπτώσεις που η συντηρητική θεραπεία δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, όταν ο πόνος και η δυσκαμψία επιμένουν και υπάρχουν συχνές και επώδυνες υποτροπές ή αν το δάκτυλο «κλειδώνει» και αδυνατεί να επανέλθει σε θέση έκτασης, τότε η χειρουργική επέμβαση κρίνεται απαραίτητη.
Ο ορθοπαιδικός χειρουργός με τοπική αναισθησία και μέσω μιας πολύ μικρής τομής (περίπου 1,5 εκατοστό) πάνω από τους τένοντες στη βάση του δακτύλου, προχωράει σε διάνοιξη του ελύτρου και διατομή του Α1 pulley με σκοπό την αποσυμπίεσή του, ενώ παράλληλα ελέγχει αν η ολίσθηση των τενόντων γίνεται πλέον ανεμπόδιστα.
Η επέμβαση διαρκεί 10-15 λεπτά, ο ασθενής μπορεί αμέσως να επιστρέψει στο σπίτι του, ενώ με την αφαίρεση των ραμμάτων δύο εβδομάδες αργότερα επιστρέφει και στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Η χειρουργική αντιμετώπιση της στενωτικής τενοντοελυτρίτιδας, όταν γίνει από έναν άρτια καταρτισμένο και έμπειρο ορθοπαιδικό χειρουργό, έχει άριστα αποτελέσματα και αποτελεί οριστική θεραπεία του προβλήματος με μηδαμινά ποσοστά υποτροπής.